Happy new year – Phúc lành tân niên


Một bài hát buồn trên nền nhạc sôi động nói lên thực trạng thế giới thời kì cuối chiến tranh lạnh.

Tuy có giai điệu vui tươi, rộn ràng và ấm áp nhưng ẩn ý từng câu chữ đằng sau đều phảng phất nỗi buồn. Agnetha đã mở đầu bài hát bằng sự buồn bã: “Rượu đã cạn, pháo hoa đã tắt. Nơi đây chỉ có hai ta. Em thấy lạc lõng và buồn bã. Tiệc đã tàn, bình minh ảm đạm, không giống như hôm qua nữa”. Nỗi buồn dường như len lỏi vào từng câu chữ. Con người bất lực trước dòng chảy thời gian. Đến phần điệp khúc, không khí tươi vui hơn, thể hiện hy vọng về tương lai hạnh phúc bên những người bạn. Không chỉ là nỗi buồn về sự chia lìa của nhóm, “Happy New Year” còn phản ánh thập kỷ đầy biến động của thế giới. Bài hát xuất hiện trong bối cảnh thế giới vừa kết thúc thập niên 70 với hàng loạt khủng hoảng như chiến tranh, cuộc chạy đua vũ trang giữa Mỹ và Liên Xô cũ, xung đột ở Trung Đông, thế lực Polpot diệt chủng, khủng hoảng kinh tế…

Nomore champagne
And the fireworks are through
Here we are, me and you
Feeling lost and feeling blue
It’s the end of the party
And the morning seems so grey
So unlike yesterday
Now’s the time for us to say

ĐIỆP KHÚC
Happy new year
Happy new year
May we all have a vision now and then
Of a world where every neighbour is a friend
Happy new year
Happy new year
May we all have our hopes, our will to try
If we don’t we might as well lay down and die
You and I

Sometimes I see
How the brave new world arrives
And I see how it thrives
In the ashes of our lives
Oh yes, man is a fool
And he thinks he’ll be okay
Dragging on, feet of clay
Never knowing he’s astray
Keeps on going anyway…

LẶP LẠI ĐIỆP KHÚC

Seems to me now
That the dreams we had before
Are all dead, nothing more
Than confetti on the floor
It’s the end of a decade
In another ten years time
Who can say what we’ll find
What lies waiting down the line
In the end of eighty-nine

LẶP LẠI ĐIỆP KHÚC

Bản chuyển nghĩa nguyên gốc của Thiện Duyên:

Tan hết men nồng
Rồi qua nhanh đêm vui pháo hoa
Đây chúng ta, tôi với ai
Thấy mênh mông với bao đau thương
Tiệc rồi tan đến khi sau cùng
Rồi bình minh sao như xám tro
Không giống như đêm tối qua
Phút giây ta cất lên câu ca

ĐIỆP KHÚC
Ngày lành rồi sẽ tới
Ngày lành rồi qua đi
Cầu nguyện cho chúng ta chung giấc mơ nay mai
Thế gian nơi mỗi lân bang luôn tình thân hữu này
Ngày lành rồi sẽ tới
Ngày lành rồi qua đi
Cầu nguyện cho ước mong ta chí ta không tan
Nếu như không chúng ta mai sau lìa xa thế giới
Chính hai ta

Đôi lúc ta mơ
Một trường can tân sinh thế gian
Ta muốn mơ nơi chói chang
Đống tro than tắt khói quanh ta
Thật luôn, nhân tính mơ màng
Rồi cuồng si lòng mong sướng vui
Lê bước chân ôi lắm lem
Bất phân minh tương lai mông lung
Bước chân tiến lên quá xa xăm

LẶP LẠI ĐIỆP KHÚC

Ta thấy bây giờ
Mộng ngày xưa lòng ta ước mơ
Tiêu biến xong, không thấy chi
Giống như hoa giấy rớt trên sân
Một thập niên đã qua xong rồi
Một thập niên vị lai tiếp theo
Ai biết đâu ta thấy chi
Thứ chưa biết đâu đây xung quanh
Cuối năm tám mươi chín trôi nhanh

LẶP LẠI ĐIỆP KHÚC

단숨에 – Without a break – Không dừng chân


Bài hát khắc họa tinh thần sắt đá của quân nhân Triêu-Tiên luôn sẵn sáng bảo vệ tổ quốc.

https://youtu.be/NHOTdMxFrPk
https://youtu.be/sTsRw_OJyFU
https://youtu.be/vOttIkk_iOU
https://youtu.be/g1K1SrArvg8
https://youtu.be/-3gngH3vlI0
https://youtu.be/PzK9lH89qw8
https://youtu.be/FUjqYfyvynQ
https://youtu.be/4-KSjb35jAM
https://youtu.be/CsrlTkDaNlk
https://youtu.be/y0i1QmSnH-8
https://youtu.be/kcpFnlxh48U
https://youtu.be/h3eL8_DCThQ
https://youtu.be/yMJz3D5NX9Q
https://youtu.be/HJNI8mO4gZk
https://youtu.be/k6sni3aJSGE
https://youtu.be/u8AigNvxbpA
https://youtu.be/p4ClpaQCNf4
https://youtu.be/TcSrkIxQG7o

훈련장에 나선 병사는
단숨에란 말을 사랑해
걸음마다 그 말 울리며
펄펄나는 용맹 키우네

산을 넘어도 단숨에
강을 건너도 단숨에
변개같이 불이 번쩍 단숨에
단숨에 단숨에 단숨에

저 하늘을 나는 매들도
푸른 파도 헤치는 해병도
단숨에란 이 말 울리며
멸적의 투지 키우네

타격목표도 단숨에
적함돌입도 단숨에
번개같이 불이 번쩍 단숨에
단숨에 단숨에 단숨에

백두령장 닮은 병사들
그 기상을 나래로 폈네
이제 남은 최후결전도
우리 또한 단숨에 하리

위훈 세워도 단숨에
승리 떨쳐도 단숨에
번개같이 불이 번쩍 단숨에
단숨에 단숨에 단숨에

Bản dịch nghĩa tiếng Anh:

In the training camps, soldiers are sweating
“Without a break” is their favorite line
they shout that for every step
furious in bravery they cry:

Climbing the mountain without a break!
Across the river without a break!
Like thunder the fire flashes without a break
Without a break! Without a break! – Without a break!

(Without a break – Without a break! Without a single break!)

(Present even in the skies)
Fighter planes fly in the skies
Marines scatter the blue waves
“Without a break” is the command
Shouting to pulverise the foes

Striking the targets without a break!
Plunging the enemy ships without a break!
Like thunder the fire flashes without a break
Without a break! Without a break! – Without a break!

All the soldiers are a match for a hundred
This legendary spirit they resemble
They are ready for this last decisive battle
Ready to go in without a break

Going into battle without a break
To win a final victory without a break
Like thunder the fire flashes without a break
Without a break! Without a break! – Without a break!

Bản dịch nghĩa tham khảo của Dương Chính Chức:

Chỉ trong một hơi thôi
 
Binh sỹ nơi thao trường
Rất thích câu “một hơi”
Hát vang theo từng bước
Khí phách tràn trên đầu
 
Vượt núi cũng một hơi
Vượt sông cũng một hơi
Nhanh tựa chớp lửa cũng một hơi
Một hơi, một hơi, một hơi thôi
 
Cánh thép sải cánh trời cao
Lính thủy rẽ ngọn sóng xanh
Cũng chỉ vang lên câu một hơi
Âm vang quyết tâm diệt địch
 
Mục tiêu tấn công cũng một hơi
Đột nhập tàu địch cũng một hơi
Nhanh tựa chớp lửa cũng một hơi
Một hơi, một hơi, một hơi thôi
 
Binh sỹ như chủ tướng Bạch Đầu
Cùng phất cao khí chất
Nay chỉ còn trận quyết chiến cuối cùng
Chúng ta hãy làm trong môt hơi
 
Dựng công lao vĩ đại trong một hơi
Đạt chiến thắng thù trong một hơi
Nhanh tựa chớp lửa cũng một hơi
Một hơi, một hơi, một hơi thôi

Bản chuyển nghĩa nguyên gốc của Thiện Duyên (có tham khảo bản dịch nghĩa của Dương Chính Chức và đối chiếu với các bản dịch từ nguyên gốc khác)

Khi quân nhân quen gió mưa thao trường xa
Không buông hơi không ngả nghiêng điều tâm đắc
Bao quân nhân đang hát vang nhịp chân bước
Thêm kiên gan biết bao trái tim ấm nồng

Khi trèo non vẫn mãi không dừng chân
Dù vượt sông cũng mãi không hai lần
Tựa như âm lôi tung ánh chớp lóe tiến đều bước
Không buông hơi, chẳng buông hơi, không dừng chân

Trên thiên thanh bao cánh bay quân đoàn ta
Bao nhiêu chinh nhân hải quân vờn trên sóng
Không buông hơi không nghỉ ngơi nhịp quân tiến
Luôn hô vang quyết tâm xé tan kẻ thù

Săn mục tiêu tấn công không dừng chân
Tàu địch ta đánh đắm không hai lần
Tựa như âm lôi tung ánh chớp lóe tiến đều bước
Không buông hơi, chẳng buông hơi, không dừng chân

Bao tinh binh như tướng quân Bạch Đầu sơn
Gương trung kiên luôn phất cao hồn muôn thước
Tâm hiên ngang ra chiến khu lần sau cuối
Băng băng đi bước chân lướt nhanh chẳng lùi

Sa trường đi tiến quân không dừng chân
Thù này ta chiến thắng không hai lần
Tựa như âm lôi tung ánh chớp lóe tiến đều bước
Không buông hơi, chẳng buông hơi, không dừng chân

Катюша – Thuần-Nhi ca – Catherine


Bài hát “Thuần-Nhi ca” (Катюша) thuộc thể loại trữ tình âm hưởng dân ca và có tính chất hành khúc do Matvei Isaakovich Blanter phổ nhạc (27/11/1938) từ thơ Mikhail Vasilyevich Isakovsky viết trong thời bình nhưng lại được phổ biến rộng rãi trong chiến tranh.

Nội dung bài hát với ngôn từ êm dịu nói về nỗi nhớ nhung của một người con gái tên là Thuần-Nhi đang chờ đợi người thương của mình còn đang phục vụ trong quân ngũ. Tên bài hát Katyusha (phiên âm latin của Катюша) bắt nguồn từ tên thân mật của Ekaterina theo truyền thông ở Thuyền-Nhân-Quốc (Russia).

Có một vài nhà phê bình cho rằng bài hát “Thuần-Nhi ca” không phải là tác phẩm hoàn chỉnh của Matvei Isaakovich Blanter, vì giai điệu tương tự như vậy đã được Igor Fyodorovich Stravinsky sử dụng trong vở nhạc kịch “Mavra” vào năm 1922, và sau đó sửa lại để đưa vào vở “Chanson Russe” vào năm 1937.

Bài hát có mối liên hệ với biệt danh của dàn hỏa tiễn BM-13 cũng hết sức nổi tiếng của Hồng quân Hội-Liên trong đệ nhị thế chiến (còn gọi là “Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại”). Giai điệu bài hát cũng đặc biệt trở thành cảm hứng cho một bài hát cách mạng ở Ấu-Ngưu-Quốc (Italy).

Bản chuyển nghĩa nguyên gốc (khớp nhạc và hát được) của Thiện Duyên thực hiện theo nguyên tắc chính niệm ca từ. Hoàn thành lần đầu ngày 19/08/2021 và chỉnh lí lần cuối ngày 19/08/2021.

Lời gốc

Расцветали яблони и груши,
Поплыли туманы над рекой;
Выходила на берег Катюша,
На высокий берег, на крутой.

Выходила,песню заводила
Про степного,
сизого орла, Про того, которого любила,
Про того, чьи письма берегла.

Ой,ты песня, песенка девичья,
Ты лети за ясным солнцем вслед,
И бойцу на дальнем пограничье
От Катюши передай привет.

Пусть он вспомнит девушку простую,
Пусть услышит, как она поёт,
Пусть он землю бережёт родную,
А любовь Катюша сбережёт.

English meaning translation by Ciao:

LỜI 1
Apple and pear trees were blooming,
With mists over the rivers floating.
Katyusha went ashore steeply,
Singing on the river bank merrily.

LỜI 2
Her song has been amazing,
Of eagles over steppes flying,
And of her sweetheart there,
Whose letters are kept with care.

LỜI 3
Now the girl’s melody so fine,
Flies with the bright sunshine,
To the soldier near the border,
With Katyusha’s sincere ardor.

LỜI 4
The young soldier on the border,
Thinks of her with feeling tender;
He valiantly defends motherland,
With Katyusha’s true love grand.

English singable translation by 10 Songs of Victory

LỜI 1
As the morning mist over the river
Fills the blooming orchards far and wide
And the trees with a morning chill still quiver,
Catherine walks out to the riverside.
(lặp lại 2 câu cuối)

LỜI 2
She comes singing songs about an eagle
Soaring proudly in the sky above
And the one in the service of his people
Whom young Catherine genuinely loves.
(lặp lại 2 câu cuối)

LỜI 3
May her songs fly over the valley
Rising high to ring out loud and clear.
May they follow her letters she can’t tally
To that soldier on the far frontier.

LỜI 4
He will see her standing by the water.
He will hear her songs from up above.
As he keeps vigil to protect our borders,
His sweet Catherine will preserve their love.

LẶP LẠI LỜI 1

Bản dịch phóng tác của Phạm Tuyên:

LỜI 1
Dòng sông xưa rừng táo trắng hoa nở đôi bờ
Lặng lờ trôi mặt nước đã loang sương mờ.
Kìa thấp thoáng bóng ai đó chính Kachiusa
Giữa trời mây bên sông lộng gió chan hòa
(lặp lại 2 câu cuối)

LỜI 2
Gửi về ai lời hát thiết tha từ xóm làng,
Từ bờ sông gửi tới cánh chim đại bàng.
Người chiến sĩ biên cương có hay chăng tấm lòng
Chốn làng quê có ai ngày nhớ đêm mong
(lặp lại 2 câu cuối)

LỜI 3
Lời ân ái hãy chắp cánh bay về phương trời,
Về rừng dương, về nơi biên cương xa vời.
Người chiến sĩ biên cương nghe chăng từ quê nhà
Khúc tình ca thiết tha của Kachiusa
Người chiến sĩ biên cương nghe chăng từ quê nhà
(lặp lại 2 câu cuối)

Lời 4
Để anh nhớ người thiếu nữ anh hằng mong chờ
Để được nghe từng tiếng hát nơi quê nhà
Vì đất nước thân yêu anh ra đi giữ gìn
Kachiusa vẫn chung thủy với mối tình
(lặp lại 2 câu cuối)

LẶP LẠI LỜI 1

Bản dịch phóng tác của Nguyễn Anh Cường (thông qua nghĩa tiếng Pháp):

Đào vừa ra hoa cành lá gió đưa vầng trăng tà
Ngoài bờ sông màn sương trắng buông lững lờ
Kìa bến sông thoáng bóng ai in trên làn sương mờ
Cất cao lời ca làm rung cỏ cây ven bờ
Lời hát trong phút giây bay qua làn sương mờ
Biết chăng chàng hỡi tình Ka chiu sa đang chờ.

Ngày này năm xưa chàng đã ra đi miền biên thùy
Vì quê hương dù mấy khó nguy không sờn
Này hỡi ai nhắn cho ta mấy câu về phương trời
Đến tay người yêu rằng ta nhớ thương đêm ngày
Rằng chớ quên duyên xưa ở bên dòng sông này
Giữ yên làng quê tình Ka chiu sa đang chờ.

French literal translation by Lucie C:

Pommiers et poiriers en fleur étaient beaux,
Le brouillard flottait au-dessus de la rivière.
Katusha a gravi la pente de pierres,
Et a chanté avec joie au bord de l’eau.

Son chant mélodieux résonne étonnamment,
Il parle des aigles au-dessus de la prairie,
Et de son bien-aimé là-bas, au loin parti,
Dont les lettres sont portées prudemment.

La mélodie si douce et si claire
S’envole avec les rayons de soleil,
Vers le soldat à la frontière,
Lui apportant une ardeur qui l’émerveille.

Le jeune soldat à la frontière
Pense à elle avec tendresse tous les jours.
Il défend sa patrie, vaillant et fier,
Grâce à Katusha et son grand amour.

German literal translation by Lucie C:

Apfel- und Birnbäume blühten schon,
Nebel schwebte über dem Flüsslein.
Katjuscha stieg auf den Hügel aus Stein,
Und sie sang am Ufer mit frohem Ton.

Esperanto literal translation by Ciao

Pomaj kaj piraj arboj floris,
Nebuletoj sur la riveroj deĵoris.
Katjusha alten iris al marbordo
Kaj kantis sur krutaĵo kun akordo.

Bản dịch phóng tác tiếng Trung

正當梨花開遍了天涯,河上飄著柔曼的輕紗;
喀秋莎站在那竣峭的岸上,歌聲好像明媚的春光。

姑娘唱著美妙的歌曲,她在歌唱草原的雄鷹;
她在歌唱心愛的人兒,她還藏著愛人的書信。

啊這歌聲姑娘的歌聲,跟著光明的太陽飛去吧;
去向遠方邊疆的戰士,把喀秋莎的問候傳達。

駐守邊疆年輕的戰士,心中懷念遙遠的姑娘;
勇敢戰鬥保衛祖國,喀秋莎愛情永遠屬於他

Bản chuyên nghĩa nguyễn gốc (khớp nhạc và hát được) của Thiện-Duyên (có tham khảo lời gốc, các bản dịch nghĩa tham khảo đối chiếu, cũng như bản dịch phóng tác của Phạm Tuyên & Nguyễn Anh Cường)

LỜI 1
Nhành lê bên rừng táo nở hoa từ bao giờ
Lặng lờ trôi mặt nước đã loang sương mờ.
Ngoài bến sông bước đôi chân lướt nhanh Thuần-Nhi đẹp mĩ miều
Ở bên triền cao đồi dốc dáng ai yêu kiều
(lặp lại 2 câu cuối)

LỜI 2
Lời ai ca nồng ấm thiết tha và vang lừng (Lời ai ca nồng ấm thiết tha từ thôn làng)
Về loài chim lượn khắp thảo nguyên reo mừng (Về đồng xanh màu xám cánh chim đại bàng)
Và dáng ai luyến thương đang ở nơi miền quê nào
Tín thư còn đây gìn giữ vẫn chưa phai màu
(lặp lại 2 câu cuối)

LỜI 3
Lời ca vang từ thiếu nữ nơi một phương trời
Dần bay cao cùng ánh thái dương xuân ngời
Vượt gió sương đến chinh nhân ở nơi miền biên thùy
Trái tim Thuần-Nhi nhiệt huyết hỏi thăm nhu mì
(lặp lại 2 câu cuối)

Lời 4
Để ai mong người thiếu nữ tâm hồn đơn thuần
Để được nghe lời hát vút cao vang ngần
Để vững tin những chinh nhân giữ yên miền quê mình
Vững tin Thuần-Nhi ngày đó vẫn luôn chung tình
(lặp lại 2 câu cuối)

(còn chỉnh sửa)

* Tên của nhân vật nữ chính trong bài hát có từ nguyên phù hợp nghĩa là “đơn thuần“, do đó chúng tôi đề xuất sử dụng tên tương đương trong tiếng Việt Nam là “Thuần-Nhi”. Do đó, tên bài hát sẽ trở thành “Thuần-Nhi ca” để thể hiện là bài hát nói về tâm sự của “Thuần-Nhi”.

Bài hát cổ động: Cất tiếng vang rền bước đều


Bài hát cổ động ban đầu viết tặng cổ động viên Việt Nam dựa trên giai điệu cổ động quốc tế phát triển từ giai điệu “L’estate sta finendo” của nhóm song ca Righeira sáng tác năm 1985.

Nhiều phiên bản lời bài hát cổ động bóng đá châu Âu đã lấy cảm hứng từ điệp khúc giai điệu này, trong đó phiên bản tên gọi ở Italy “Un giorno all’improvviso”, còn ờ giải ngoại hạng England “Allez Allez Allez”.

Khi hát tập thể hai chục ngàn người (sức chứa tối đa sân Thống Nhất) tông nhạc sẽ đẩy nhanh lên cùng với nhịp trống.

Phiên bản cho Việt Nam:

Phiên bản 1
Phố xá không còn say giấc
Cất tiếng vang rền bước đều
Hãy hát vang Việt Nam muôn năm
Đồng lòng mình đều là anh em

Phiên bản 2
Phố xá không còn say giấc
Cất tiếng vang rền bước đều
Hãy hát vang Việt Nam tiến lên
Đồng lòng mình ngàn năm chung tên

Phiên bản 3
Phố xá không còn say giấc
Cất tiếng vang rền bước đều
Hãy hát vang Việt Nam tiến lên
Đồng lòng một bài ca không quên

Phiên bản cho Hoàng Anh Gia Lai:

Phố núi không còn say giấc
Cất tiếng vang rền bước đều
Hãy hát vang Hoàng Anh Gia Lai
Đồng lòng mình đều là Birai

Á lế a lề a lế
Á lế a lề á lề
Á lế a lề a lê
À lề à lề a lê

(hát theo điệu “Allez Allez Allez” của Liverpool, là đội bóng yêu thích của Lương Xuân Trường và Kiatisak)

Bài hát cổ động: Bước chân muôn nơi – mến yêu muôn đời


Bài hát cổ động ban đầu viết tặng cổ động viên Việt Nam dựa trên giai điệu cổ động quốc tế.

Khi hát tập thể hai chục ngàn người (sức chứa tối đa sân Thống Nhất) tông nhạc sẽ đẩy nhanh lên cùng với nhịp trống.

Phiên bản dành cho Việt Nam:

Shalala lalalala chân bước hiên ngang
Shalala lalalala chiến binh Sao Vàng

Anh em ơi ta người Việt Nam, bước chân muôn nơi
Anh em ơi ta người Việt Nam, mến yêu muôn đời

Phiên bản dành cho Hoàng Anh Gia Lai:

ANH EM ƠI TA VỀ PLEIKU

Phiên bản 1:
Theo Birai ta về Pleiku hát vang Gia Lai
Theo Birai ta về Pleiku, hát vang đêm ngày
Phiên bản 2:
Theo Birai ta về Pleiku, bước chân muôn nơi
Anh em ơi ta về Pleiku, mến yêu muôn đời